Όσοι καταφέρνουν να φύγουν από την εμπόλεμη Συρία για μια καλύτερη ζωή στη γειτονική Ιορδανία είναι τις περισσότερες φορές κατεστραμμένοι. Έχουν δει τους γονείς τους ή τα αδέρφια τους να σκοτώνονται μπροστά τους, έχουν βιώσει την ωμή βία και τη φρίκη. Το ποδόσφαιρο είναι μία από τις ελάχιστες διεξόδους τους…
Ο προσφυγικός καταυλισμός Ζαατάρι στην Ιορδανία είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος στον κόσμο και έχει εξελιχθεί στην τέταρτη μεγαλύτερη «πόλη» της Ιορδανίας. Βρίσκεται οκτώ μίλια από τα σύνορα και φιλοξενεί περίπου 120.000 Σύριοι πρόσφυγες, που καθημερινά αυξάνονται κατά 400 άτομα.
Γνωστοί για το εμπορικό του δαιμόνιο, οι Σύριοι έχουν καταφέρει να αναπτύξουν αρκετά τον καταυλισμό, με τους ανθρώπους των Ηνωμένων Εθνών να τονίζουν ότι βλέπουν σε έξι μήνες ανάπτυξη που σε άλλους καταυλισμούς επιτυγχάνεται σε 20 χρόνια. Ο τζίρος ανέρχεται στα 8-9 εκατομμύρια ευρώ το μήνα, στους δρόμους υπάρχει φωτισμός που εκτείνεται και στις σκηνές και υπάρχουν πλάνα για κανονική ηλεκτροδότηση. Το βασικό μέλημα όμως είναι η κοινωνική επανένταξη των ανθρώπων που έχουν βιώσει τον τρόμο και κυρίως των παιδιών. Και όπως παρουσιάζει ο Guardian, η μπάλα παίζει σημαντικότατο ρόλο στην τραυματισμένη ψυχική υγεία τους.
Ο Μπασάμ ήταν επιθετικός στην Ιζρά, μια ερασιτεχνική ομάδα της Νταρά στη Νότια Συρία. Μία πόλη την οποία τον Απρίλιο διεκδίκησαν οι αντάρτες, ο κρατικός στρατός αντεπιτέθηκε και έκτοτε οι εχθροπραξίες είναι καθημερινές. «Δεν μπορούσαμε να συνεχίσουμε άλλο στη Συρία, επειδή οι ζωές μας απειλούνταν σε καθημερινή βάση. Εμείς, ο Συριακός λαός, ζούμε κάτω από ένα πολύ καταπιεστικό καθεστώς και ζητούμε ελευθερία. Δεν υπήρχε διαφοροποίηση για ηλικιωμένους ανθρώπους, παιδιά και γυναίκες. Στόχευαν τους πάντες. Βομβάρδιζαν σπίτια, χωρία. Απλά δεν μπορούσες να ζεις. Οπότε τραπήκαμε σε φυγή προς την Ιορδανία. Εξαναγκαστήκαμε σε διωγμό».
Ο Μπασάμ είναι από τους ανθρώπους που προσπαθούν μέσω του ποδοσφαίρου να βοηθήσουν τις ζωές των προσφύγων. «Μαθαίνω πως να αλλάζω την κατάσταση για τα παιδιά από τη Συρία, που έχουν υποστεί τραύμα, δημιουργώντας δραστηριότητες για αυτά μέσω του ποδοσφαίρου. Έτσι, προχωράμε σε αποκατάσταση των προσφύγων από τη Συρία μέσω του αθλητισμού και συγκεκριμένα του ποδοσφαίρου.
Τα παιδιά φτάνουν εδώ εντελώς συντετριμμένα. Πολλά από αυτά έχουν δει μέλη της οικογένειάς τους να πεθαίνουν μπροστά στα μάτια τους. Το ταξίδι προς την Ιορδανία είναι δύσκολο. Οπότε αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε είναι μέσω του ποδοσφαίρου να αφαιρέσουμε την αίσθηση του φόβου και να τους δώσουμε μία αίσθηση κανονικότητας. Το ποδόσφαιρο είναι το πιο δημοφιλές σπορ. Παίζει το ρόλο της μητέρας. Είναι η μοναδική διέξοδος που έχουν τα παιδιά. Είναι πολύ δύσκολη η ζωή εδώ στον προσφυγικό καταυλισμό και το ποδόσφαιρο απαλύνει τον πόνο τους».
Η Αμπέρ Ραντίσι αποτελεί βασικός στέλεχος της Εθνικής Γυναικών της Ιορδανίας. Όταν δεν προπονείται, εργάζεται στο Ζαατάρι σαν προπονητής: «Σε ποδοσφαιρικά και γενικώς αθλητικά προγράμματα, το μοναδικό πράγμα που μπορούμε να δουλέψουμε είναι η αυτοπεποίθηση. Μπορούμε να φέρουμε αυτούς τους ανθρώπους και να τους πούμε ότι μπορούν να πετύχουν αυτά που θέλουν. Πρέπει να ελαφρύνουμε τα παιδιά. Υπέφεραν στη Συρία και τώρα είναι εδώ, οπότε πρέπει να τα επαναφέρουμε στη ζωή».
Στην Ιορδανία, ο αδερφός του βασιλιά Αλί Μπιν αλ-Χουσεΐν έχει παίξει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του γυναικείου ποδοσφαίρου, έχοντας χρηματοδοτήσει 15 κέντρα, ενώ πείθοντας τη FIFA να επιτρέψει στις γυναίκες να φορούν μαντίλες κατά τη διάρκεια των αγώνων, το παιχνίδι ανοίχτηκε σε περισσότερες κοινότητες. «Είναι δύσκολο, επειδή όλες προέρχονται από συντηρητικές κοινότητες και δεν τους επιτρέπεται να παίζουν δημόσια», τονίζει η Ραντίσι.
Όπως τονίζει η Ραντίσι, «όλοι μιλάμε τη γλώσσα του ποδοσφαίρου». Στην κοινωνία του Ζαατάρι, όπου δεν υπάρχουν πολυτέλειες και μουντιαλικές μπάλες, ο κοινωνικός ρόλος του ποδοσφαίρου γίνεται εμφανής σε καθημερινή βάση. Δεν έχει σημασία η επαφή που είχαν με το παιχνίδι πριν την προσφυγιά. Κλωτσώντας τη μπάλα στην έρημο, νιώθουν διαφορετικά. Πραγματώνονται μέσω της συνεργασίας, αναδεικνύεται το κοινωνικό τους πνεύμα και ξεχνούν, έστω και παροδικά, τη φρίκη…
Επιμέλεια: Θάνος Σαρρής
Οtherside football 